İŞLEMCİLER(CPU/MERKEZİ İŞLEM BİRİMİ):
Bir bilgisayarın beynidir. Aritmetiksel ve mantıksal işlemlerin hepsi burada gerçekleşir. Bütün birimler buradan yönetilir. Bütün üniteler bu birimden çıkacak sonuca göre hareket ederler. Günümüz işlemcilerinde saniyenin 1/1000(nanosaniye) süresinde milyarlarca işlem yapılmaktadır. Bir CPU şu kısımlardan meydana gelmiştir:
1-İç veri taşıtı: İşlevi, dış veri taşıtlarına benzer. CPU içerisindeki birimler arası veri taşımasını yapar. Ayrıca dış veri taşıtına da bağlıdır.
2-Bellek ve kaydediciler: Dataların işlenmeden önce veya işlendikten sonra kaydedildikleri kısımlardır.
3-Komut kod çözücüsü: Bu devre program komutlarını bir dizi elektrik sinyallerine dönüştürür
4-Kontrol birimi:Bu birim, komut kod çözücüsünden gelen sinyalleri değerlendirerek CPU’nun hem iç hem dış çevre birimlerini (Bellek, Input/ Output birimleri gibi) yönlendirmede kullanacağı sinyalleri üretir. Çevre birimlerini, onlarla ilgili denetleyicileri kullanarak iletişim kurar. Denetleyiciler ise ilgili birimlerim çalıştırılmasını sağlar.
-ALU(Aritmetik Mantık Birimi): Aritmetik işlemlerin yapıldığı önemli bir birimdir. Mantık işleminden sonra datalar bir kaydediciye kaydedilir.
Modelleri: 8086, 8088, 80286,80386 sx, 80486(sx-33, dx-33, dx2-66, dx4-100) pentium(75,100,120,133,150,166,200) pentium MMx(166,200,233) pentium II celeron (266, 300, 333, 366, 400) pentium II-III(300, 333, 350, 400, 450, 500, 550, 600). Günümüzde pentium IV’lerde piyasaya sürülmüştür.
İşlemcilerin yazılım destekleri:İşlemciler yalnızca frekans hızlarına göre sınıflandırılamazlar. Barındırdıkları özel komutlar ve bu şekilde destekledikleri yazılımlar da işlemcilerin sınıflandırılmasında ve tercih edilmesinde önemli bir etkendir. Çok kullanılan yazılımların birkaçını açıklayalım:
MMX: Intel firmasının geliştirdiği komut sistemi olan MMX(Multi-Medya Extensions/Multi-Medya Uzantılar) 57 adet özel komut içermektedir. Bu komutlar programlar tarafından video ve 3D uygulamalarını hızlandırmak için kullanılırlar.
3D NOW!: Üç boyutlu grafik işlemlerinin hızlandırılması amacıyla AMD firması tarafından geliştirilen özel komutları içermektedir. Böylece 3D NOW destekli program ve oyunlarda hızlanma sağlanabilir.
SSE:Intel tarafından pentium III işlemcileri için geliştirilmiştir. Tek komutla birçok veriyi aynı anda işlemeyi öngörmektedir. 70 adet yeni komutu barındırmaktadır ve SSE’yi destekleyen uygulamalarda çok ciddi performans artışına sebep olur.